Handtekeningen in de Martinikerk
Het is midden jaren ’60 van de vorige eeuw wanneer ik bijna elke week de concerten van “Avontmusyck” bezoek in de Martinikerk in Groningen. Het beroemde orgel is nog niet gerestaureerd: het heeft een elektrische klaviatuur, opgesteld aan een zijmuur, op een van de balustrades waar verderop ook zitplaatsen zijn. (Die speeltafel bevindt zich nu in het orgelmuseum in Elburg.) Heel vaak concerteren er ‘beroemdheden’, maar alleen organisten die ‘literatuur’ spelen. Publiekstrekkers als bijvoorbeeld Feike Asma worden niet uitgenodigd, want te veel gevoel en te weinig literair … Maar wel een orgelvirtuoos als Piet van Egmond. Jaarlijks geeft hij er een concert, ondersteund door Nettie Spies, zijn eigen registrante. En aan het eind van het concert improviseert hij (meestal) over een psalm of een geestelijk lied.
De opbouw van zijn programma is meestal chronologisch, en bevat tenminste één stuk dat voor een ander instrument of voor orkest is geschreven, dus geen specifieke orgelliteratuur. Je kunt zien en voelen dat iedereen geniet van zijn orgelspel: het is muisstil. De middag vóór het concert heeft hij fraaie registraties uitgezocht.
Aan het eind van het concert (als Nettie Spies de muziekboeken opruimt en de tas inpakt) deelt Piet handtekeningen uit en gaat hij in gesprek met de bezoekers. Heel ongedwongen en makkelijk, op een manier die Groningers vreemd is. Maar ze vinden het wel mooi, en reageren ook. Piet van Egmond vraagt bijvoorbeeld: “wat vonden jullie nou van dit concert?” en: “ja, je hebt het nu over de populaire orgelbespelingen die ik elke week doe voor de NCRV, maar als je die zo mooi vindt, moet je er ook voor zorgen dat het programma blijft. Dus stuur een brief aan de NCRV en pleit ervoor dat men het blijft programmeren. Want ik hoor wel geluiden dat men ermee wil stoppen …”.
Piet zorgt ervoor dat zijn toehoorders enthousiast blijven. En dat is mij het meest van hem bijgebleven. Een echte muzikant, van alle markten thuis, transponeert gemakkelijk, bewerkt muziekstukken, die geschreven zijn voor orkest, voor orgel. Een supermuzikale man, die zich uiterst gemakkelijk beweegt tussen zijn publiek. Een mooie herinnering!
19-12-2011
Jan Willem de Koning