www.pietvanegmond.nl

Piet van Egmond: fabelachtig registrator en technicus

Zijn effecten doen niet gewild aan

Centraal op het programma van Piet van Egmond in de Nieuwe Kerk te Katwijk aan Zee stond de 5de Sympfonie van Widor. Niet gauw hoort men deze volledig. Daar is reden toe. Hoezeer de delen 1, 2 en 5 -- te weten Allegro vivace e piu lento, Cantabile en Toccata -- algemeen geliefd zijn en van compositorisch meesterschap getuigen, het Andantino en het Adagio missen iedere inspiratie. Een begenadigd vertolker als Van Egmond weet door toverhanden niettemin ook het zwakke voor tallozen aanvaardbaar te maken.

Van Egmond is namelijk een fabelachtig registrator. Hij verwerkelijkt dromen van pastelschildering. Dit Katwijkse orgel kan spreken door 2300 pijpen. Deze klaarstaande orkestapparatuur bespeelt hij als de legendarische Paganini een viool. En het is verheugend dat dit begeerlijke orgel, dat destijds naar de adviezen van Hennie Schouten werd gebouwd, bij tijd en wijle zijn artistieke rente afwerpt.

Van Egmond is bovendien een verwonderlijk begaafd technicus. Is het dikwijls alsof hij, -- en dan het mooist van al con sordino --, zijn orgel strijkt, niet minder is bij hem de gave der pianistiek: men denke terug aan de onverbeterbaar soepele pareling in het aaneenrijgen van de toonrijen. En wanneer dit, als aangeduid, samengaat met een denken in pasteltinten, in timbres als fijne weefsels, dan erkent men met een uitzonderlijk vertolkingstalent van doen te hebben.

Wat hem ook ditmaal, vooral in Widor's Symfonie, groot deed schijnen, was het op zo weelderige wijze schakeren kunnen binnen de enge grenzen van één sterktegraad, met kennelijke voorkeur voor het pianissimo. Aldus komen effecten tot stand, maar ze doen niet gewild aan. Een gekozen compositie wordt gaaf als het een sluitende eenheid beleeft. Een gezond, natuurlijk, logisch geheel, waarvoor ook Buxtehude's Fuga in C een prachtvoorbeeld schonk, met name op het stuk van de klankenopbouw.

Persoonlijk hadden we het overromantische, zoetgevooisde en wegsmeltende "Schmücke dich" van Karg-Elert liever vervangen gezien door dat van Bach. Een Bach-koraalbewerking ontbrak echter niet en dit is het vermaarde "Wachet auf" geworden. Nu kan men in de tekst van de Kantate, waar dit koraal in thuishoort, zowel een kerkelijk vermaan horen als een blijde, zelfs vrolijke opwekking om de hemelse bruidegom tegemoet te gaan. We zouden voor het laatste gekozen hebben en niet, zoals Van Egmond, voor zo'n donker gekleurde figurende stem en diepliggende cantus firmus. Maar met de plechtige staatsie, zoals we het hoorden, kàn het ook met het volste recht.

Naar vaste gewoonte eindigde de organist met een improvisatie, waarin diens verbluffende techniek nog eens naar voren kwam. Maar Van Egmond kan niet alles! Hij kan terdege improviseren, (maar) zeker niet naar de internationale maatstaven van onze Haarlemse Holland Festival-concoursen ...

V.